Zadaj pytanie

Jeśli potrzebujesz więcej informacji wyślij do nas wiadomość...

Centrum Rozwoju

CO Z TYM WYPALENIEM ZAWODOWYM

Wypalenie zawodowe to jedno z największych zagrożeń XXI w. dla osób aktywnych zawodowo. Czy w pędzie codziennych spraw uważasz że wypalenie zawodowe nie da rady cię dopaść?.


Czasami dobrze jest na chwilę  się  zatrzymać i zrobić "stop klatkę". Przyjrzeć się  często ignorowanym objawom  składającym  się  na informację, którą chce nam przekazać nasz organizm:

STÓJ , NIE DAJĘ JUŻ RADY, NIE NADĄŻAM, TEMPO KTÓRE NARZUCIŁEŚ PRZERASTA MOJE MOŻLIWOŚCI?!!!

W rozpoznawaniu wypalenia zawodowego bardzo ważna jest  znajomość sygnałów ostrzegawczych, które szybko rozpoznane mogą nas przed nim uchronić !!! Zaliczamy do nich przede wszystkim: brak chęci do pracy, subiektywne poczucie przepracowania, niechęć wychodzenia do pracy, poczucie izolacji, osamotnienia, postrzeganie życia jako smutnego, ponurego, brak cierpliwości, drażliwość, częste choroby, negatywne, ucieczkowe myśli. Nie bagatelizuj ich!!!

Czy występują U CIEBIE któreś z wymienionych objawów? Czy zdarza się to często? Jeśli choć jedna odpowiedź jest potwierdzająca to dobry moment aby  zrobić coś dla siebie i zabezpieczyć się przed wypaleniem zawodowym ze względu na szybkość powstawania i jego negatywne skutki.

Jak to się zaczyna?

Zwykle kiedy kończymy edukację zakładamy, że praca będzie dla nas źródłem satysfakcji, spełnienia i realizacji. Nie zastanawiamy się nad zagrożeniami jakie może przynieść nam życie zawodowe. Niestety zdarza się teraz coraz częściej że nasza praca na rzecz organizacji staje się przyczyną pogłębiającej się niechęci do życia, poczucia beznadziejności, nieuzasadnionej niekompetencji i frustracji. 

Postępujące poczucie wyczerpania w rezultacie skutkuje pojawieniem się syndromu wypalenia zawodowego. Psychologowie z American Psychology Association wyróżnili pięć etapów wypalenia:

  1. Miesiąc miodowy (honeymoon) ? okres zauroczenia pracą, satysfakcji z osiągnięć zawodowych, w którym dominuje entuzjazm, optymizm, energia.
  2. Przebudzenie (awaking) ? czas, w którym człowiek zauważa, że jego idealistyczna ocena pracy ulega zmianie, staje się coraz mniej realna. Człowiek zaczyna pracować coraz więcej i stara się, aby ten idealistyczny obraz nie uległ zaburzeniu.
  3. Szorstkość (brownout) ? okres pierwszych kłopotów z współpracownikami i klientami
  4. Wypalenie pełnoobjawowe (full scale burnout) ? tu rozwija się  pełne wyczerpanie fizyczne, psychiczne, poczucie osamotnienia, pustki, chęci ucieczki z pracy.
  5. Odradzanie się (phoenix phenomenon) ? okres leczenia, rekonwalescencji, odzyskiwania sił utraconych w wyniku wypalenia zawodowego. To okres, w którym człowiek inaczej, ze zmienionej perspektywy na bazie doświadczeń i przemyśleń, zaczyna patrzeć na świat i swoją pracę zawodową.

Znajomość źródeł i przyczyn powstania syndromu wypalenia zawodowego przyczynia się do podjęcia działań zapobiegawczych, zgodnie z tezą C. Maslach ? wypalenie nie jest nie uniknione i można podejmować pewne kroki w celu zmniejszenia częstotliwości jego występowania?.

Wypalenie zawodowe może być reakcją  m.in. na :

  • Długotrwałe przeciążenie obowiązkami,
  • Zmianę charakteru pracy
  • Trudne zadania przekraczające  fizyczne, emocjonalne i intelektualne możliwości
  • Nacisk na wysoką wydajność
  • Brak wsparcia współpracowników i przełożonych
  • Zbyt monotonną, wyczerpującą pracą
  • Coraz dłuższy czas spędzany w pracy
  • Coraz większą ilość docierających do nas informacji
  • Ciągła potrzebę przystosowywania się do nowych okoliczności
  • Otaczający nas pośpiech i hałas
  • Rozluźnienie relacji międzyludzkich

Wymienione przykładowe elementy oraz warunki organizacji pracy powodują utratę motywacji i wyczerpanie, a praca która pierwotnie była wykonywana z pasją i przyjemnością, staje się przymusem.  Wytrzymałość wszystkich ludzi jest ograniczona dlatego z upływem czasu ulegasz fizycznemu i psychicznemu wyczerpaniu. Zjawisko to jest coraz bardziej powszechne, obecnie niemal w każdym środowisku zawodowym, w każdym miejscu pracy im więcej jest w nim rozczarowań, złości i niesprawiedliwości.

Jednak większość z nas jest w stanie poradzić sobie z wymaganiami związanymi z pracą. Profilaktyka polega przede wszystkim na tym, aby  mieć świadomość i zapobiegać czynnikom wywołującym wypalenie zawodowe, co jest łatwiejsze niż leczenie zaawansowanych objawów i skutków. .

Bardzo często czynnikiem determinującym rozpoczęcie całego procesu jest długotrwały stres.

Głównymi obszarami, które mogą wywołać stres który powoli będzie przeradzał się w stan zagrożenia wypaleniem zawodowym są:

  • atmosfera w pracy, relacje międzyludzkie
  • zła komunikacja, brak zachowań asertywnej komunikacji
  • brak wypracowanych schematów reakcji na pojawiające się problemy
  • brak wiedzy i umiejętności do wykonywania zadań na obecnym stanowisku pracy
  • brak umiejętności organizacji pracy
  • złe warunki środowiskowe pracy ( warunki lokalowe, braki sprzętowe)

Mając świadomość  i umiejętności możesz wiele uczynić, aby usunąć  powyższe czynniki, pamiętaj  jednak że nie da sie całkowicie wyeliminować stresu w organizacji, ponieważ jest on elementem postępu. Stresują nas rzeczy nowe, na wiele których nie mamy wpływu, a wprowadzanie nowych zachowań w ciągle zmieniającym się społeczeństwie nie da się uniknąć.

C. Maslach twierdzi że: ?efekty złej relacji z pracą mają tendencję rozchodzenia się jak fala znacznie pogarszając zdrowie i samopoczucie, przez co maleje odporność na choroby, czy depresję?.

Wypalenie zawodowe w znaczący sposób wpływa na funkcjonowanie człowieka nie tylko w środowisku zawodowym, organizacji, ale także w życiu rodzinnym, małżeńskim, przyjacielskim. Wypalenie zawodowe dotyka zatem nie tylko osobę poszkodowaną, ale całe jej społeczne otoczenie.

Dlatego na początek zacznij od tego na co masz wpływ, czyli od dbania o swój organizm w postaci: dbania o sen, uprawiania aktywności fizycznej  nawet w formie spaceru, prawidłowego odżywania, prawidłowego oddechu?

Dbania o siebie w zakresie wykonywanych zadań poprzez efektywne organizowania swojego czasu ( priorytety i cele).

Dbania o swoją psychikę poprzez: budowanie relacji interpersonalnych, dbania o swój krąg ludzi pośród których czujesz się swobodnie i  umiejętności dzielenia się własnymi radościami, troskami, przemyśleniami , stosowania zachowań asertywnych jeśli są one zgodne z Twoimi  przekonaniami, znalezienia sobie hobby, rozwijania się poprzez udział w szkoleniach dotyczących umiejętności zawodowych ale również metod radzenia sobie ze stresem co podniesie Twoją samoocenę i wpłynie na lepsze samopoczucie.

Trenerzy: Jolanta Suchłabowicz i Małgorzata Madejska